(1) เกิด เเก่ เจ็บ ตายเกิด แก่ เจ็บ ตาย
– รูปขันธ์ 🡪 จะต้องดูแลรักษาตลอดชีวิต (ภาระหนัก) |
|
|
|
(2) รูปร่างกาย เป็น ทุกข์กาย |
2.1 ทุกข์กาย ทุกข์ใจ |
2.1.1 จิต ไม่รู้ว่าเป็น (อวิชชา)
“ไตรลักษณ์”
(อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา) |
|
|
|
2.1.2 จิต ไม่อยากให้รูปร่างกาย
เกิดการเปลี่ยนแปลง ซึ่งฝืน
กับความจริง |
2.1.2 .1 จิต เกิดความยึดมั่นถือมั่น
(อุปาทาน) ในตัณหา |
|
|
|
2.1.2 .2 จิต ทำให้เกิดภพและชาติ
(เกิดใหม่ในภพใหม่) |
|
|
|
2.1.2 .3 จิต เวียนว่ายตายเกิด
ในวัฎสงสาร |
|
|
2.1.3 จิต เกิดความทุกข์ |
|
|
|
2.1.4 ทุกข์กายและทุกข์ใจ |
|
|
2.2 ทุกข์กาย สุขใจ |
2.2.1 จิต รู้ว่ารูปร่างกาย (รูปขันธ์) เป็น (วิชชา)
“ไตรลักษณ์”
(อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา) เป็นกฎธรรมชาติ
(ความจริง)
– สิ่งใดมีเกิด ย่อมมีดับไปเป็นธรรมดา
– สังขารเป็นสิ่งที่ไม่เที่ยง
– ขันธ์ 5 เป็น “ไตรลักษณ์ |
|
|
|
2.2.2 (หลักวิปัสสนา)
จิต ปล่อยวางในขันธ์ 5
(รวมรูปขันธ์หรือร่างกาย)
จิต ละอุปาทาน
(ละความยึดมั่นถือมั่น) |
|
|
|
2.2.3 จิต พิจารณาขันธ์ 5 เป็นเพียงที่อาศัยชั่วคราว เมื่อขันธ์ 5 หมดสภาพ (ตาย) ก็ย้ายจิตไปเกิดใหม่ (จุติ) หรือหยุดการเกิด (นิพพาน) |
|
|
|
2.2.4 จิต เกิดความสุขใจ |
|
|
|
|
2.2.4 .1 ทุกข์กายแต่สุขใจ |
|
|
2.2.5 โลกุตรสุข |
|
|
|
2.2.6 โลกุตรภูมิ |
|
|
|
2.2.7 โสดาบัน สกิทาคามี อนาคามี อรหันต์ |
|
|
|
2.2.8 หยุดวงจรการเกิด |
|
|
|
2.2.9 สิ้นสุดทุกข์ทั้งกายและใจ |
|
|
|
2.2.10 เป้าหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนา คือ “พระนิพพาน”
หยุดการเวียนว่ายตายเกิด (วัฎสงสาร)
สิ้นสุดทุกข์อย่างถาวร และมีความสุขอย่างแท้จริง |