โซนที่ 6 บัว 4 เหล่าและภาพ 3 มิติ

บัวสี่เหล่าในที่นี้มีความหมายถึงบุคคล 4 จำพวก คือ อุคฆฏิตัญญู ผู้เข้าใจได้ฉับพลัน, วิปจิตัญญู ผู้เข้าใจต่อเมื่อขยายความ, เนยยะ ผู้ที่พอจะแนะนำได้ และ ปทปรมะ ผู้ที่ยังไม่สามารถแนะนำให้บรรลุมรรคผลได้ นอกจากนี้โซนนี้ยังมีมุมภาพ 3 มิติ สำหรับถ่ายภาพไว้เป็นที่ระลึก ประกอบด้วยภาพพระพุทธเจ้าเสด็จบิณฑบาต, ภาพพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ และภาพพระพุทธรูปปางมารวิชัย

คำอธิบาย “ทรงพิจารณาสัตว์โลกเปรียบด้วยดอกบัว”

ลำดับนั้นพระพุทธองค์ทรงรำพึงถึงธรรมเนียมของพระพุทธเจ้าทั้งหลายแต่ปางก่อนว่า เมื่อได้ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ ย่อมแสดงธรรมโปรดแก่เหล่าสรรพสัตว์ทั้งปวง และทรงพิจารณาต่อไปด้วยพระมหากรุณาธิคุณว่า จะมีผู้ใดเข้าถึงพระธรรมคุณที่ตรัสรู้ได้บ้างหรือไม่ ทรงเห็นว่า บุคคลในโลกนี้มีหลายจำพวก บางจำพวกสอนได้ บางจำพวกสอนไม่ได้

พระพุทธองค์ได้ทรงตรึกตรอง ทรงคำนึงว่าธรรมที่พระองค์ตรัสรู้นี้ ลึกซึ้งมาก ยากที่สัตว์อื่นจะรู้ตาม จึงยังทรงมิได้รับคำทูลอารธนาทีเดียว แต่ได้ทรงพิจารณาโดยพระญาณก่อนว่า เวไนยสัตว์ นั้นจำแนกเหล่าที่จะรองรับพระสัทธรรมได้เพียงใด จำนวนเท่าใด ทรงจำแนกด้วยพระญาณว่าเหล่าเวไนยสัตว์บุคคลที่จะรับพระสัทธรรมได้และไม่ได้มีอยู่ 4 จำพวก เปรียบได้ดังดอกบัวสี่เหล่า อันหมายถึง ปัญญา วาสนา บารมี และอุปนิสัย ที่สร้างสมมาแต่อดีตของบุคคล ซึ่งบัว 4 เหล่านั้น คือ

1. บัวประเภทที่ 1 ดอกบัวที่พ้นน้ำแล้ว รอแสงพระอาทิตย์จะบานวันนี้
2. บัวประเภทที่ 2 ดอกบัวที่ปริ่มน้ำ จะบานวันพรุ่งนี้
3. บัวประเภทที่ 3 ดอกบัวที่อยู่ใต้น้ำ ยังอีก 3 วันจึงจะบาน
4. บัวประเภทที่ 4 ดอกบัวที่เพิ่งงอกใหม่จากเหง้าในน้ำ จะยังไม่พ้นภัยจากเต่าและปลา

ภิกษุทั้งหลาย บุคคลทั้ง 4 นี้มีปรากฏอยู่ในโลก  บุคคล 4 จำพวกไหนบ้างคือ 

1. อุคฆฏิตัญญ (ผู้เข้าใจได้ฉับพลัน) หมายถึงผู้บรรลุธรรมอริยสัจ 4 ได้เร็ว คือพอยกหัวข้อขึ้นแสดงเท่านั้น
2. วิปจิตัญญู (ผู้เข้าใจต่อเมื่อขยายความ) หมายถึง ผู้ที่บรรลุธรรมเมื่อเขาอธิบายเนื้อความโดยพิสดาร คือเมื่อยกหัวข้อขึ้นกล่าวโดยย่อแล้ว กล่าวโดยพิสดารจึงสามารบรรลุพระอรหันตผลได้
3. เนยยะ (ผู้ที่พอจะแนะนำได้) หมายถึงบุคคลที่มนสิการโดยแยบคาย โดยการแสดง โดยการถาม การเสพ การคบหา การเข้าไปนั่งใกล้กัลยาณมิตรจึงบรรลุธรรมโดยลำดับ
4. ปทปรมะ (ผู้ที่สอนให้รู้ได้เพียงตัวบทคือพยัญชนะ) หมายถึง บุคคลที่ฟังไว้มาก แสดงไว้มาก และพูดไว้มาก แต่ไม่บรรลุธรรมในชาตินี้ คือ ไม่สามารถบำเพ็ญฌาน วิปัสสนา มรรค หรือผลให้บังเกิดได้ 

(องฺ.จตุกฺก.อ. 2/133/380)

พระไตรปิฎก

ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคล 4 จำพวกนี้ มีกฎอยู่ในโลก 4 จำพวกเป็นไฉน คือ อุคฆฏิตัญญู ผู้อาจรู้ธรรมแต่พอท่านยกหัวข้อขึ้นแสดง 1 วิปจิตัญญู ผู้อาจรู้ธรรมต่อเมื่อท่านอธิบายความแห่งหัวข้อนั้น 1 เนยยะ ผู้พอแนะนำได้ 1 ปทปรมะ ผู้มีบทเป็นอย่างยิ่ง 1 ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคล 4 จำพวกนี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก ฯ

องฺ.จตุกฺก.21/133/183