พระอุรุเวลกัสสปะ เป็นพระภิกษุสงฆ์ผู้เป็นสาวกของพระพุทธเจ้า ได้รับการยกย่องเป็นพระอสีติมหาสาวก ผู้เป็นเอตทัคคะในด้านผู้มีบริวารมาก   พระอุรุเวลกัสสปะ เกิดในตระกูลพราหมณ์กัสสปโคตร  มีน้องชาย 2 คนชือ กัสสปะ  เหมือนกัน ได้ศึกษาจบไตรเพท คือ พระเวท 3 อย่าง  คือ ฤคเวท  ยชุรเวท และ สามเวท กัสสปะพี่ชายคนโตนั้น มีบริวาร 500  คน กัสสปะ คนกลาง มีบริเวณ 300 คน และกัสสปะ คนเล็กสุดท้าย มีบริวาร 200 คน ต่อมาทั้งสามพี่น้องพากันออกบวชเป็นฤๅษีชฎิล เซิง ได้ชื่อว่า “อุรุเวลกัสสปะ” น้องชายคนกลาง  ชื่อว่า “นทีกัสสปะ” ส่วนน้องชายคนเล็ก ชื่อว่า “คยากัสสปะ” 

พระอุรุเวลกัสสปะได้รับการยกย่องว่าเป็นเอตทัคคะในด้านผู้มีบริวารมาก   ที่เป็นพระอรหันต์ 1,002  องค์  เนื่องจากท่านเป็นผู้ประกอบด้วยพรหมวิหารธรรม อันเป็นธรรมสำหรับผู้ใหญ่ใช้ปกครองดูแลบริวารให้มีความสุข ซึ่งประกอบด้วย  เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา  ด้วยคุณธรรมเหล่านี้   จึงทำให้ท่านเป็นพุทธสาวกรูปเดียว ที่มีบริวารมากที่สุด พระพุทธองค์จึงทรงยกย่องท่าน ในตำแหน่งเอตทัคคะ เป็นผู้เลิศกว่าพระสาวกทั้งปวง   เมื่อพระพุทธองค์ ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว  ในพรรษานั้นมีพระสงฆ์สาวก ผู้สำเร็จพระอรหันต์ จำนวน 60  รูป  ออกไปเผยแผ่พระพุทธศาสนา ยังถิ่นต่าง ๆ   

ก่อนหน้านี้   พระอุรุเวลกัสสปะ ได้ประกาศชักชวนชฎิลบริวารของตนทั้งหมด พากันลอยบริขารดาบส  ทูลขออุปสมบท พระบรมศาสดา ประทานการอุปสมบทด้วยวิธี เอหิภิกขุอุปสัมปทา พร้อมกันทั้งหมดรวมทั้ง นทีสัสสปะ และ คยากัสสปะ น้องชายทั้งสองคนและบริวารของทั้งสองคนทั้งหมด  พระพุทธเจ้าทรงแสดงอาทิตตปริยายสูตร  คยาสีสะ แก่หมู่ภิกษุชฏิล 1,003  รูปจนสำเร็จพระอรหันต์ทั้งหมด     พระพุทธองค์ ทรงพิจารณาเห็นอินทรีย์ของภิกษุใหม่ แก่กล้าแล้ว จึงตรัสเรียกท่านเหล่านั้นมาประชุมพร้อมกันแล้วตรัสพระธรรมเทศนา “อาทิตตปริยายสูตร”  ทรงแสดงถึงอายตนะภายใน คือ ตา หู จมูก ลิ้น กายและใจ เป็นของร้อน และความรู้สึกว่าเป็นสุขเป็นทุกข์     ผู้ได้สดับและรู้เท่าทันกิเลสเหล่านี้แล้ว ย่อมคลายกำหนัด เมื่อคลายกำหนัดแล้ว จิตก็ไม่ยึดมั่นไม่ถือมั่นสิ่งเหล่านั้น   ขณะที่พระบรมศาสดา ทรงแสดงพระธรรมเทศนาอยู่นั้น ภิกษุชฎิล ทั้ง 1,003 รูป ส่งกระแสจิตไปตามวาระแห่งพระธรรมเทศนา จิตของพวกเธอ ก็หลุดพ้นจากกิเลสาสวะทั้งปวง สำเร็จป็นพระอรหันต์ขีณาสพด้วยกัน    พระอุรุเวลกัสสปะ เมื่อได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์แล้ว ได้ช่วยกิจการพระพุทธศาสนา และช่วยแบ่งเบาภาระของพระบรมศาสดา ได้เป็นอย่างมาก ช่วงเวลานั้น พระเจ้าพิมพิสารและบริวาร 

ได้พระธรรมเทศนา “อนุปุพพิกถา” และ “อริยสัจ 4”  ครั้นฟังจบ  พระเจ้าพิมพิสารพร้อมด้วยบริวาร 11 นหุตะ ได้บรรลุโสดาปัตติผล ส่วนอีก 1 นหุตะ ดำรงอยู่ในไตรสรณคมน์ ประกาศตนเป็นพุทธมามกะ บั้นปลายชีวิต  ท่านดำรงอายุสังขารสมควรแก่กาลเวลาแล้ว ก็ดับขันธปรินิพพาน