ความจริง พระพุทธรูปปางนั้น ปางนี้ ท่าน กำหนดหมายถึงลักษณะของพระพุทธรูปใน อิริยาบถต่างๆ เช่น ปางลีลา ปางตรัสรู้ แต่ที่ ผมเขียนมานี้ดูเหมือนจะหมายเพียง “ตอน” หรือ “เวลา” ปางประดิษฐานรอยพระพุทธ- บาทก็หมายถึงพระพุทธเจ้าตอนทรงประทับ รอยพระพุทธบาท หรือเมื่อครั้งประทับรอย พระพุทธบาท นั้นเอง

 การที่พระพุทธองค์ทรงประทับรอยพระพุทธบาทไว้ให้ปรากฏ จุด ประสงค์เบื้องแรก (ถ้าดูตามเรื่องนี้) เพื่อให้พราหมณ์และพราหมณี เห็นว่าพระองค์มิได้ไปไหนไกล หากอยู่แถวๆ นั้นเองเพื่อให้เขาตาม พบและได้ฟังธรรมจากพระองค์ พูดอีกนัยหนึ่งก็ว่า ทรงประทับรอย พระพุทธบาทไว้ เพื่อใช้เป็น “สื่อ” หรืออุปกรณ์สอนธรรมนั้นเอง และในที่สุดก็บรรลุผลตามที่ทรงประสงค์

          ต่อมา มีความนิยมสร้างรอยพระพุทธบาทขึ้นในที่ต่างๆ เพื่อเป็น “พุทธานุสสติ” สร้างขึ้นแล้ว ก็แต่งตำนานเล่าทำนองว่า เป็นพระ- บาทจริง พระพุทธเจ้าเสด็จไปประดิษฐานไว้จริงๆ ดังทราบกัน 

          จะเป็นรอยพระพุทธบาทจริงหรือไม่ มิใช่ประเด็น ประเด็นก็คือ พระพุทธบาทไม่ว่า ที่ไหน นับว่าเป็นปูชนียวัตถุ สิ่งที่ควรเคารพ สักการะของพุทธศาสนิกชน ช่วยเตือนให้รำลึกถึงพระพุทธเจ้าได้ ทั้งนั้น