๓๖. พระปุณณสุนาปรันตะ

พระปุณณสุนาปรันตะ พระปุณณสุนาปรันตเถระ เกิดในแคว้นสุนาปรันตะ ครั้งหนึ่งพระผู้มีพระภาคได้ตรัสสอนท่านดังนี้ว่า ดูกรปุณณะ มีรูป ที่รู้ได้ด้วยจักษุ อันน่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ น่ารัก ชักให้ใคร่ ชวนให้กำหนัด ถ้าภิกษุยินดี กล่าวสรรเสริญ พัวพันรูปนั้น ความเพลินก็เกิดขึ้น เพราะความเพลินเกิดขึ้น ทุกข์จึงเกิด ฯลฯ ดูกร ปุณณะ มีเสียง ที่รู้ได้ ด้วยโสต มีกลิ่นที่รู้ได้ด้วยฆานะ มีรสที่รู้ได้ด้วยชิวหา มีโผฏฐัพพะที่รู้ได้ด้วยกาย … มีธรรมารมณ์ ที่พึงรู้แจ้งด้วยใจ อันน่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ น่ารัก ชักให้ใคร่ ชวนให้กำหนัด ถ้าภิกษุยินดี กล่าวสรรเสริญ พัวพันธรรมารมณ์นั้นความเพลินก็เกิดขึ้นเพราะความเพลินเกิดขึ้นทุกข์จึงเกิดฯ ดูกรปุณณะ รูปทั้งหลาย ที่พึงรู้แจ้งด้วย จักษุ อันน่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจน่ารัก ชักให้ใคร่ ชวนให้กำหนัด มีอยู่ ถ้าภิกษุไม่ยินดี ไม่กล่าวสรรเสริญ ไม่พัว พันรูปนั้น ความเพลินก็ดับไป เพราะความเพลิน ดับไปทุกข์จึงดับ ดูกรปุณณะ มีเสียงที่รู้ได้ด้วยโสต มีกลิ่นที่รู้ได้ด้วยฆานะ มีรสที่รู้ได้ด้วยชิวหา มีโผฏฐัพพะ ที่รู้ได้ด้วยกาย ... มีธรรมารมณ์ที่พึงรู้แจ้งด้วยใจ อันน่า ปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ น่ารัก ชักให้ใคร่ ชวนให้กำหนัด เมื่อภิกษุนั้นไม่ยินดี ไม่กล่าวสรรเสริญ ไม่ พัวพันธรรมารมณ์นั้น ความเพลินก็ดับไป เพราะความเพลินดับไป ทุกข์จึงดับ ดูกรปุณณะด้วยประการฉะนี้เธอนั้นจึงไม่ห่างไกลจากธรรมวินัยนี้

ครั้นเมื่อ พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงบอกกัมมัฏฐานให้พระเถระแล้ว พระเถระก็เดินทางกลับไปยังแคว้นสุนาปรันตะบ้านเกิดของท่าน ต่อจากนั้นท่านได้ไปสู่วัดสมุทรคิรี ซึ่งอยู่ริมทะเล ในที่นั้นมีที่สำหรับเดินจงกรม ทำกัมมัฏฐานเถิดแล้วก็อธิษฐานทำให้ทะเลสงบเสียง

ต่อจากนั้น ท่านได้ไปยังมาตุลคิรี ในที่นั้นมีพวกนกชุกชุม เสียงอึกทึกทั้งคืนทั้งวัน พระเถระคิดว่าที่นี้ไม่สำราญ ต่อจากนั้น ก็ไปวัดมกุฬการาม วัดนั้น อยู่ไม่ไกลไม่ใกล้หมู่บ้านพ่อค้ามากนัก ไปมาสะดวกเงียบ ไม่มีเสียง พระเถระคิดว่า ที่นี้สำราญ จึงให้สร้างที่พักกลางคืนและกลางวัน พร้อมกับที่จงกรมเป็นต้นแล้ว ก็เข้าพรรษาภายในพรรษานั้นเอง ตัวท่านก็ได้ทำให้แจ้งซึ่งวิชชา ๓ และบรรลุพระอรหัตผลภายในพรรษานั้นเอง

ต่อมาท่านได้ปรินิพพานแล้วด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ มหาชนทำการบูชาสรีระของพระเถระตลอด ๗ วัน พระผู้มีพระภาคทรงตรัสว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย ปุณณกุลบุตร เป็นบัณฑิต ได้บรรลุธรรมสมควรแก่ธรรมแล้ว ทั้งไม่ให้เราลำบากเพราะเหตุแห่งธรรม ดูกรภิกษุทั้งหลาย ปุณณกุลบุตรปรินิพพานแล้ว